Category: Haberler

‘Ulusal Hububat Konseyi 2024 Mısır ve Buğday Kongresi’ Adana Ticaret Borsası ev sahipliğinde T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı, T.C. Ticaret Bakanlığı ve NİSAD katkısı ile yapıldı.

Kongreye T.C. Tarım ve Orman Bakanı İbrahim YUMAKLI katılım sağlayarak, üretim planlaması, yeni destekleme modeli, TARSİM kapsamında tarım sigortası ve gelir kaybı sigortası, Ülke Tarım Sektörünün durumu, tarımsal dış ticaret, verilen tarımsal destekler, Ar-Ge ve inovasyon çalışmaları, lisanslı depoculuktaki gelişmeler, TMO’nun alım politikaları ve yeni sezona hazırlık ile ilgili ayrıntılı bilgilendirme ve değerlendirmelerde bulundu.

Bakan Yumaklı: “Bu ülke, üretim planlamasını bu seferde ıskalamamalı”

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, tarımsal üretim planlamasının önemli olduğunu belirterek, “Bu ülke üretim planlamasını bu seferde ıskalarsa çok büyük kayıp olur. Üretim planlaması başlığında yapılacak olan bu çalışmaların başarılı olması sektörle birlikte omuz omuza çalışmasından geçer. Dünyada söz söylenecekse bu konuda ki güçlü yanımızı masaya koyacak bir sonuca ancak böyle ulaşabiliriz” dedi.

Açılışta konuşan Adana Ticaret Borsası Başkanı Şahin Bilgiç, mısır ve buğdayın Çukurova için çok önemli hububat ürünlerinden birisi olduğunu belirterek desteklemelerle ekim alanlarının artabileceğini söyledi.

TOBB Borsalar Konsey Başkanı Hüseyin Çevik, bitkisel üretimin, su kaynaklarının ve ülke ihtiyacının gözetilerek tüketim, ihracat ve benzeri parametrelerle planlanması gerektiğini belirterek;  desteklemelerin dünyayla rekabet edebilecek şekilde gerçekleşmesinin önemini aktardı.

Ulusal Hububat Konseyi Başkanı Özkan Taşpınar konuşmasında, Türkiye’nin tarıma atfedilen değerle uyumlu atılımlar göstererek, sektörel gücünü giderek artırdığını belirterek, şunları söyledi; “Ulusal Hububat Konseyi, sektörün tüm paydaşlarını temsil eden ve bünyesinde barındıran ender örgütlerdendir. Sorumluluğu gereği dinamik bir süreç yürütmektedir. Bu sebeple gündemde olan ya da olması gereken tüm konulara hızlı reaksiyon göstermekte, öncelikle bunlarla ilgili hazırladığı rapor ve çalışma dosyalarını Bakanlığın ilgili kurumlarına iletmekte, akabinde kamuoyunun bilgi ve dikkatine sunmaktadır.

Tarım stratejik sektör iken tahıllar bu sektörün temelini teşkil etmektedir. Ülkemiz tahıl ve tahıla dayalı ürün ihracatında da dış ticaret fazlası vermekte olup, un ihracatında geçen yıl 3,6 milyon ton ile dünya ihracat birinciliği egale edilmiş, benzer başarılar makarna, bulgur, bisküvi gibi ürünlerin ihracatında da gerçekleşmiştir (toplam 5.5 milyon ton civarı ihracat, 7,5-8,0 milyon ton civarı buğday karşılığı) Ülkemizin konumunun önemli tahıl üretim ve ticaret merkezi olan Karadeniz’e yakınlığı kaynaklı lojistik avantajlar da eklenince, uygun hammadde temin edip, işleyip mamul olarak ihraç etme potansiyeli artmaktadır. Bu anlamda dahilde işleme kapsamında hammadde ithal edip, işleyip mamul olarak satışı ticaretin genel kuralı ile de bağdaşmakta olup, hep örnek gösterilen Hollanda’nın tarımsal ürün ihracatındaki başarının sırrı ile uyumludur. Bunu klasik ithalat olarak görüp, her platformda Türkiye buğday ithal ediyor söylemleri ticaretin kuralları ve gerçeklerle uyuşmamaktadır.

Bu sezon 7,5 milyon hektara ulaştığı öngörümüz mevcut olup, bu trendi stratejik olan bu üründe kendine yeterlilik ve sürdürülebilirlik açısından son derece önemli görmekteyiz. Tüm iklim parametreleri birlikte değerlendirildiğinde buğday rekoltesinin geçen yılın altında, uzun yıllar üretim düzeyinin üzerinde 20,2-20,5 milyon ton bandında gerçekleşeceği tahmin edilmiş olup, ülke ihtiyacını karşılayacak düzeyde olduğu değerlendirilmiştir.” dedi.

Adana Valisi Yavuz Selim Köşger ise buğday ve mısırın tarımsal üretimde en önemli ürünlerden birisi olduğunu, Adana’nın da temiz ve güvenilir gıdaya ulaşmasında ülkenin sigortası olduğunu aktardı.

“Gıda güvenliğinde sorun yaşamadık”

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, pandemi döneminde birçok ülkenin gıda güvenliği açısından sorun yaşadığını belirterek, “Ülkelerin gıda ile ilgili konularda acaba ben üretemediğim herhangi bir gıda ürününü nasıl temin ederim diye düşündüğü bir dönemde bizler o dönemi diğer ülkelere göre daha rahat geçiren bir ülke olarak belki de bunun önemini ya da etkisini hissedememiş olabiliriz. Ancak Türkiye’nin son 22 yılda oluşturmuş olduğu çok ciddi altyapı bu sorunları bizim herhangi bir şekilde hasar almadan atlatmamıza sebep oldu. Ben bu ülkenin hem bakanı, hem de evladı olarak bütün bu hazırlığı ve yapıyı hazırlayanlara teşekkür ediyorum” dedi.

“Üreticilerimizin alın teri ve emeğini koruyan TARSİM’dir”

Son 22 yılda çiftçileri üretime teşvik etmek adına 1 trilyon 625 milyar lira destek verildiğini aktaran Bakan Yumaklı, “22 yılda ülkemizdeki çiftçilerimizi üretime teşvik etmek için 1 trilyon 625 milyar lira destek verildi. TARSİM’den bahsetmek istiyorum. Hakikaten neden ilgi gösterilmediğini anlamadığım bir durum var. Ancak bazı politikaları uygulamak için sigorta şart. Şimdiden söyleyeyim, üreticilerimizin alın teri ve emeğini koruyan TARSİM’dir. Geçtiğimiz yıl sadece Konya’da pilot proje olarak uygulanan sigorta bütün ülkeye örnek oldu. Bu konuya ilgi gösterelim. Ürününü ektikten sonra tam 1 yıl bekleyip hasat edecekken emeği zayi olan birisinin her seferinde devlete dönüp tazmin istemesi sürdürülebilir bir şey değildir. Sigorta konusu çok önemlidir. Bu konuda sigorta vardır. Bilgi isteyen, kafasında soru işareti olanlar bizlerle iletişime geçsin” ifadelerini kullandı.

“137 milyon ton üretimle rekor kırıldı”

Bitkisel üretimde geçen sene 137 milyon tonluk rekor kırıldığını vurgulayan Yumaklı, “Yaptığımız regülasyon faaliyetlerinden bahsedeyim. Ürün alım politikaları devleti yanında gören etkenlerden olmuştur. AR-GE çalışmaları ve inovasyon bu altyapının hazırlanmasında önemli başlıklar. Bitkisel üretimde 137 milyon tonluk rekor kırıldı. 2022 bu rakam 129 milyon tondu ama 2023’de 137 milyon tona çıktı. Bu başarıları makro göstergelerde teyit etmiş oluyor. Son 21 yılın 16’sında tarım sektörü büyüme gösterdi. Dünyada ilk 10 ülke arasındayız. Türkiye’de tarım bitti, öldük, mahvolduk artık şuraya muhtacız gibi söylemler hiçbir temeli olmayan bazı hezeyanların bu Türkiye’nin üreticisi olan üreticilere hakarettir. Biz ülke olarak niye halen kendimizi olması gerektiği yerde veya olduğu yerde görmemekte ısrar ediyoruz bu da sorulması gereken soru” diye konuştu.

“Ülkenin nüfusu 105 milyona ulaşacak”

Geçen sene tarım sektörünün 31 milyar dolarlık ülkeye döviz kazandırdığını vurgulayan Bakan İbrahim Yumaklı, daha sonra şunları söyledi:

“Geçen sene 2 bin 200 çeşit ürünümüzü 212 ülkeye ve bölgeye ihraç etmişiz ve 31 milyar dolarlık tarımsal üretim ihracatına sahip olup döviz kazanımını ülkeye getirmişiz. Elbette öncelik bizim ülkemizin ihtiyaçları. 2050 yılında bu ülke 105 milyona ulaşacak. Turist sayımızın da şuanda 60 milyonlar civarında ve 100 milyona ulaşması bekleniyor. Bizler şuanda sahip olduğumuz avantajları daha da ileriye götürebilmek için hangi politikayı takip etmemiz gerekir, devletimizin bütüncül bakışında tarım sektörü nerede olacak konusuna biz şu cevabı veriyoruz. Bundan sonraki dönemde tarım sektörü 5 ana kaide üzerinde hareket edecek. Sürdürülebilir bir şekilde, verimli, kaliteli ve kayıtlı bir şekilde tarım yapacağız. Ayrıca sektöre yatırım yapılacak. 2023 yılından itibaren bütün uygulamalarımızı bunlara yönlendirmiş durumdayız. Örneğin Çiftçi Kayıt Sistemimiz (ÇKS) yüzde 65’ler seviyesinde. Bunu arttırmak için karşımıza çıkan hususları düzenleyerek gidiyoruz. Halen kaydı olmayan ancak ekilen alanlar var. Bu hazine arazileriyle ilgili de çalışmayı bitince yüzde 80’lerin yakalanması içten bile değil.”

“Buğday ve mısıra 182 milyar lira destekleme verildi”

Türkiye için buğday ve mısırın önemli bir yeri olduğuna dikkat çeken Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, “Buğday ve mısır insanımızın temel gıda ham maddesi ve hayvan yemi olarak en önemli girdi kalemi. Buğday ve mısır üretiminin ülkemizde ayrı bir değeri var. Bu kapsamda da 6 farklı kategoride bu ürünlere destekleme verdik. Son 22 yılda buğday ve mısıra verilen destek miktarı 182 milyar lira. Kırsal kalkınma kapsamında çiftçilerimize desteklerimiz devam ediyor. Lisanlı depoculuğun hakikaten sektörün gelişmesinde katkısı var. Bugüne kadar 3.4 milyar lira lisanslı depoculuğa aktarılmış durumda. Lisanlı depo kapasitemiz 10 milyon ton. Yıl sonuna kadar 2.3 milyon ton daha ilave edilecek. Bu yetmez tabi, yatırımları desteklemeye devam edeceğiz” şeklinde konuştu.

“Tarımsal üretimi ıskalamamalıyız”

Tarımsal üretim planlamasının Türkiye için önemine vurgu yapan Bakan Yumaklı, daha sonra şunları kaydetti:

“Buğday ve mısır en önemli üretim planlamasını oluşturuyor. Çok iyi yasal düzenlemeler yapabilirsiniz. Kanunlar, yönetmelikler yapabilirsiniz ancak bunlar tek başına yetmez. Devletin düzenlemelerine sizlerin desteği gerekir. Bu düzenlemelerin tamamını sizlerle konuşarak yaptık ama bundan sonra da hep beraber olacağız. Bu ülke üretim planlamasını bu seferde ıskalarsa çok büyük kayıp olur. Üretim planlaması başlığında yapılacak olan bu çalışmaların başarılı olması sektörle birlikte omuz omuza çalışmasından geçer. Herkesin ülkemizin kaynaklarını en iyi şekilde kullanması lazım. Bizleri gıda güvenliği açısından hep güvenli alanda tutacak ve bu güçlü pozisyonumuzla dünyada söz söylenecekse bu konuda ki güçlü yanımızı masaya koyacak bir sonuca ancak böyle ulaşabiliriz. Yeni destekleme modeli elbette üretim planlamasının en önemli ayaklarından bir tanesi. Şuanda bunu kurumlarımızla konuşmaya devam ediyoruz. Amacımızın üreticilerin rekabet gücünü arttırmak. Birbiriyle bağımsız, birbiriyle kopuk hiçbir şey yapmak istemiyoruz.”

“Suyu merkeze almalıyız”

Türkiye’nin su problemi yaşamaya aday bir ülke olduğuna dikkat çeken Tarım ve Orman Bakanı Yumaklı, “Su problemi yaşamaya aday bir ülkeyiz. Suyu merkeze alarak üretim planlaması yapmak durumundayız. Bütün kaynaklarımız buna doğru yönlenmediği sürece kısıtlı olan bu kaynakları efektif kullanmazsak sonuç alamayız” diye konuştu.

“Buğday fiyatları açıklanacak”

Buğday fiyatlarının en kısa sürede açıklanacağını aktaran Bakan Yumaklı, “Fiyat açıklanması talebini biliyorum. İnşallah önümüzdeki günlerde fiyatları netleştirip açıklayacağız. Çiftçimizin, üreticimizin alın terini her zaman için koruyacağımızı söylemek istiyorum” dedi.

“Yeni normallere alışmalıyız”

Son 53 yılın en sıcak Aralık-Ocak ve Nisan aylarının yaşandığını belirten Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, “Bunlar artık olağanüstü işler değil, yeni normallerimiz böyle olacak. Önümüzdeki yıllarda bu şekilde yaşadığımız ay sayısı daha fazla olacak. İç Anadolu’daki hububat verimini etkilediğini biliyoruz ama inşallah çok sorun olmayacak. Kalite açısından çok büyük bir problem raporlanmadı. Yaklaşık 21 milyon tonluk bir rekolte bekliyoruz buğday için. Mısırda da 8.5 milyon tonluk rekolte bekliyoruz” ifadelerini kullandı.

Öte yandan Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, sosyal medyada çıkan ‘Toprak Mahsulleri Ofisi’nin 1 kilogram dahi mal alacak yeri yok’ söylemlerinin gerçeği yansıtmadığını, hazırlıkları yaptıklarını ürünleri alacaklarını söyledi.

Konuşmaların ardından Ulusal Hububat Konseyi Başkanı Özkan Taşpınar ve Adana Ticaret Borsası Başkanı Şahin Bilgiç, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’ya hediye takdim etti.

Kongreye; Bakan Yardımcısı Sn. Prof. Dr. Ahmet Gümen, Çukurova Üniversitesi Rektörü Sn. Prof.Dr. Meryem Tuncel, TMO Genel Müdürü Sn. Ahmet Güldal, Bitkisel Üretim Genel Müdürü Sn. Uğur Erdem, Adana Ticaret Borsası Meclis Başkanı Sn. Osman Bağış, Adana Ticaret Borsası Yönetim Kurulu ve Meclisi Üyeleri, UHK Yönetim Kurulu Üyeleri, ülkemizin dört bir yanından sektör temsilcileri olmak üzere 300’ün üzerinde kişi katılım sağladı.

Kongrede 3 oturum halinde, 14 bildiri sunulmuş, ilgili sektörün tamamının temsili ile gerçekleşmiştir.

 

1. OTURUM: Mısır Üretimi ve Endüstrisi

Moderatör Şahin BİLGİÇ/ Adana Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı

– Mısır; Nişastadan Daha Fazlası (İsmail BAŞARAN / Nişasta Sanayicileri Derneği Başkanı)

– Mısır Üretiminde Yıllara Bağlı Değişim ve 2024 Beklentileri (Prof. Dr. Süleyman SOYLU / UHK Araştırma Danışma Kurulu Üyesi)

– Üreticinin Gözünden Mısır (Hakan YÜZER/ Sunar Grup)

-Yem Sektörü ve Mısır (Nuri BÜYÜKSELÇUK / Türkiye Yem Sanayicileri Birliği YKÜ)

-Mısır Atıklarının Endüstride Ürüne Dönüşüm Potansiyeli (Prof. Dr. Mehmet HAMURCU / Konya Teknokent Yönetim Kurulu Başkanı)

 

2. OTURUM: Mısır ve Buğday Piyasaları, Depolama ve Ticareti

Moderatör Yaşar SERPİ / UHK Yön. Kur. Başkan Yardımcısı

– Küresel Gelişmeler ve Tahıl Piyasalarına Etkileri (Dr. Eren Günhan ULUSOY / Uluslararası Un Sanayicileri ve Hububatçılar Birliği (IAOM) Avrasya Başkanı)

– Hububat Arz Güvenliğini Tehdit Eden Hususlar ve Çözüm Önerileri (İsmail KEMALOĞLU / İK Tarım Üssü)

– Lisanslı Depoculukta Kapasite, Çeşitlilik ve Mevzuattaki Gelişmeler ile Gelecek Perspektifleri (Bahar EMRE / Ticaret Bakanlığı Lisanslı Depoculuk Daire Başkanı)

– Mısır ve Buğday Ticaretinde ÜPAK Ekseninde Gelişmeler (Esat BİLİCİ / BorsaKonya ÜPAK Yönetim Kurulu Üyesi)

 

3. OTURUM: Buğday Üretimi ve Sektör Analizleri

Moderatör Prof. Dr.  M. Sertaç ÖZER/ Çukurova Ün. Gıda Mühendisliği, Gıda Teknolojisi Öğretim Üyesi

– Bölgeler ve Ülke boyutunda 2024 Üretim Yılı Buğday Rekolte Öngörüsü (Prof. Dr. Bayram SADE / UHK Yönetim Kurulu Üyesi)

– Un Sektör Analizi (Haluk TEZCAN / Türkiye Un Sanayicileri Federasyonu (TUSAF) Başkanı)

– Makarnalık Buğday Üretimi ve Değerlendirme (Aykut GÖYMEN/ Türkiye Makarna Sanayicileri Derneği Başkanı)

– Bulgur Sektör Analizi (Faysal SUN / Mardin Bulgur Sanayicileri Derneği Başkanı)

– Makarna Sektör Analizi (Nihat UYSALLI / Makarna Üreticileri ve Sanayicileri Derneği (MÜSAD) Başkanı)

• Sn Aykut Göymen TMSD
• Sn Bahar Emre- Lisanslı Depoculuk
• Sn Bayram Sade-2023-2024 Buğday Rekolte Öngörüsü
• Sn Dr. Eren Günhan Ulusoy
• Sn Esat Bilici-ÜPAK
• Sn Faysal Sun -Bulgur Sunumu
• Sn Hakan Yüzer- Sunar Grup
• Sn İsmail Başaran – Nisad Presentation
• Sn İsmail Kemaloğlu Presentation
• Sn Mehmet Hamurcu- Mısır Koçanı
• Sn Nihat Uysallı – MUSAD
• Sn Nuri Büyükselçuk
• Sn Süleyman Soylu

Tarım ve Orman Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı, Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO), Ulusal Hububat Konseyi (UHK) ve Gaziantep Ticaret Borsası (GTB) iş birliği ile 2023 Yılı Hububat Değerlendirme ve 2024 Yılı Beklentileri Paneli’ Gaziantep’te düzenlendi.

Gaziantep Ticaret Borsası’nın ev sahipliğinde gerçekleştirilen panelde; bakanlık birimleri, sektör paydaşları ve akademisyenler hububat sektörünün genel durumunu değerlendirerek, geleceğe yönelik atılması gereken adımlar hakkında görüşlerini ifade ettiler.

Şehitkamil Kültür ve Kongre Merkezi’nde düzenlenen panele, Gaziantep Vali Yardımcısı Hüseyin Kaptan, TMO Genel Müdürü Ahmet Güldal, TOBB Borsalar Konsey Başkanı Hüseyin Çevik, UHK Başkanı Özkan Taşpınar, Ticaret Bakanlığı Lisanslı Depo Daire Başkanı Bahar Emre, TMO Alım ve Muhafaza Daire Başkanı Gökhan Gürbüz, Bitkisel Üretim Genel Müdür Yardımcısı İhsan Emiralioğlu, TÜRİB Genel Müdürü Ali Kırali, TUSAF Başkanı Haluk Tezcan, Türkiye Makarna Sanayicileri Derneği Başkanı Aykut Göymen, Kurum Müdürleri, Ziraat Oda Başkanları, sektör paydaşları katıldı.

TMO GENEL MÜDÜRÜ GÜLDAL

Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) Genel Müdürü Ahmet Güldal, panelin açılışında yaptığı konuşmada; kuraklık, pandemi, savaş, ürün azlığı, ürün çokluğu gibi dünya piyasalarını etkileyen unsurların son 45 yılda sıklıkla karşılaşılan sorunlar olduğunu söyledi.

Dünyanın herhangi bir yerinde meydana gelebilecek bir olumsuzluk veya afetin tüm sektörleri etkileyecek boyutta sonuçlar oluşturabildiğini kaydeden GÜLDAL “Tedarikli olmak zorunda olduğumuzu hep biliyoruz. Geçmişte tedariklerimizi yurt dışından yaptığımız dönemler de oldu. Türkiye’de özellikle salgın hastalık döneminde dünyanın diğer birçok ülkesinin aksine hiçbir şeyin eksikliği çekilmedi. Bizim muhatap olduğumuz un, makarna, yem gibi genel gıda maddelerinde devlet vermiş olduğu destek ve katkılarla hiçbir sıkıntıyı üreticimize yansıtmadı. Devletimiz vermiş olduğu katkılarla ellerini taşın altına koyarak hiçbir problemi, sıkıntıyı tüketiciye, insanımıza yaşatmadı. O süreçleri geçirdik çok şükür.” dedi.

2023 sezonunun ise varlık yılı olduğunu kaydeden GÜLDAL, TMO’nun alım faaliyetleri için hazırlıklarının günler öncesinden tamamlandığının altını çizerek “ 2023 yılı ülkemiz açısından da oldukça bereketli bir yıl oldu. 2021 yılında kuraklık neticesinde 17,7 milyon tona kadar düşen buğday üretimimizin 2023 yılında 21,8 milyon tona kadar yükseldiğini değerlendiriyoruz.” dedi.

Bu yıl dünyadaki olumsuz rekoltenin aksine özellikle makarnalık buğdayın ülkemizde yüz güldürdüğünü aktaran GÜLDAL   “Makarnalık buğday üretimimiz son 18 yılın en yüksek rekoltesine ulaştı. 2021 yılında 3,15 milyon tona kadar inen makarnalık buğday üretimimizin 2022 yılında 3,75 milyon tona, 2023 yılında da 4,3 milyon tona (%15 artışla) ulaştığını değerlendiriyoruz.” ifadelerini kullandı.

TMO’nun “Son ürün gelene kadar” sloganı ile tüm örgütsel gücünü ortaya koyduğuna dikkat çeken Güldal, “Günlük ortalama 200 bin ton alım rakamına ulaştık. Bu rakamlar önceki yıllarda 100-110 bin ton iken bu yıl bu rakamı iki katına çıkardık. Alım operasyonlarında 2.500 personelimiz görev yaptı. Ülke genelinde 614 alım noktası ile üreticilerimize hizmet verdik, vermeye devam ediyoruz.  TMO’nun deneyimi ve personelimizin özverisi ile tüm zamanların alım rekorunu kırdık. Üreticilerimiz, 13 milyon tonun üzerinde ürünü Kuruluşumuza teslim ederek bu gururu duymamıza vesile oldu.” dedi.

Konuşmasının devamında TMO faaliyetleri, geride bıraktığımız alım dönemi ile gelecek sezon değerlendirmesini yapan GÜLDAL; güncel hububat piyasası ve satış faaliyetleriyle ilgili bilgiler de aktardı. Ayrıca ekim dönemindeki iklimsel durumun gelecek sezon üretimine de olumlu katkı sağlayacağını bildirdi.

GTB YÖNETİM KURULU BAŞKANI AKINCI

GTB Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Akıncı da konuşmasında hububat üretiminin Türkiye tarımının bel kemiğini oluşturduğunu ifade etti.

Türkiye tarım arazilerinin yaklaşık yüzde 75’ni hububatın kapsadığını dile getiren Akıncı, ülkemizin zengin bir tarım ülkesi olduğunu ve bunun kıymetinin çok iyi bilinmesi gerektiğini söyledi.

Tarımın hayatın kaynağını oluşturduğuna dikkat çeken Akıncı, “Pandemi süreci, Rusya ve Ukrayna arasında yaşanan savaş, iklim değişikleri ve aşırı kuraklıklar tarımın önemini bizlere bir kez daha hatırlattı. Özellikle salgın hastalık sırasında tedarik zincirleri büyük yara aldı. İnsanoğlunun gıdayı para ile alamadığı zor bir dönemi yaşadık. Yaşadığımız tüm bu olayları göz önüne aldığımızda, tarım ve gıdanın ülkeler için ne kadar önemli bir ulusal güvenlik meselesi olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Tarlamızda, bağımızda, bahçemizde verimliliği artırıcı ekim, sulama, hasat ve diğer tarımsal faaliyetlere katkı sunacak teknolojileri mutlaka yaygınlaştırmalıyız. Kısacası tarımsal ürünlerin verimini ve kalitesini modern teknolojiyle harmanlayıp, Tarım 4.0 devrimini ıskalamamız gerekiyor.” dedi.

 

TİM HUBUBAT KONSEYİ BAŞKANI TİRYAKİOĞLU

TİM Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri Sektör Kurulu Başkanı Ahmet Tiryakioğlu da panelde yaptığı konuşmada, Hububat Mamulleri Dış Ticaretinde Türkiye’nin genel durumu ve yaşanan gelişmeler hakkında bilgiler verdi.

TİM’in sınıflandırmasına göre Türkiye’de “Bitkisel Ürünler” ihracatı yapan 8 sektör bulunduğunu belirten Tiryakioğlu, şunları söyledi: “Bu sekiz sektörümüzün 2023 yılı 11 aylık toplam ihracatı 21,3 milyar dolar. Hububat sektörü bunun 11,3 milyar dolarını tek başına karşılamakta. Hububat sektörü ilk 11 ayda değerde yüzde 9 miktarda ise yüze 35’lik bir artış yakalamış durumda. 6 birlik olarak 2023 de 13 milyar dolar ihracat hedefimizi inşallah tutturacağız.”

Sektör kurulu olarak bu sene önemli bir gelişmeye imza attıklarını anlatan Tiryakioğlu, açıklamalarını şöyle sürdürdü:

Birlikte rahmet var diyerek güzel bir birliktelik sağladık. Sektör bünyesinde bulunan ve 12 bin 700 üyesi bulunan 6 birlik, TGDF, ETÜDER, ICA FUAR ve ALZ fuarcılık bir araya gelerek Türkiye Gıda Platformunu kurduk. İlk icraatımızı bu seneki fuarda gerçekleştirdik. Her yıl 20 bin metrekare olan fuar bu sene bu birlikteliğin verdiği bereketle 40 bin metrekare alana ulaştı. Türkiye Gıda Platformu olarak birkaç yıl içinde WorldFood İstanbul Fuarı’nı dünyanın en önemli gıda fuarı haline getirmeyi hedefliyoruz. Bunun yanı sıra Turquality destek programından yararlanarak şekerli mamuller ve bulgur özelinde iki ayrı tanıtım projesini hayata geçireceğiz.”

UHK BAŞKANI TAŞPINAR

Türkiye’nin bir tarım ülkesi olduğunu vurgulayan Ulusal Hububat Konseyi Başkanı Özkan Taşpınar da “Dört değişik mevsimi 7 tane değişik coğrafi bölgesi bulunan bir ülkede yaşıyoruz. Neredeyse ülkemizde yetiştirilemeyen bitki yok. Ülkemiz kendi kendine yeten bir ülke ve biz bununla her zaman gurur duyuyoruz” dedi.

2022 ve 2023 yılı hububat üretimine yönelik değerlendirmelerde bulunan Taşpınar, “2022 yılı çok sıkıntılı bir şekilde başladı, güz ayında çok hafif yağmurlar yağdı. Tarımsal bir kuraklar yaşanmadı ama yaşanmakta üzereydi diyebiliriz. Şubat ayındaki olumlu yağışlarla birlikte çok güzel bir rekolte elde ettik. 2021 de oldukça sıkıntılı bir süreç yaşamıştık, oldukça verim düşüklüğü vardı ve çoğu tarlalara biçerdöver dahi girememişti. Bu sene bolluk bereket dolu bir yıl yaşadık çok şükür. 2021’de yaşanan rekolte sıkıntısını TMO’nun destekleriyle çok sıkıntı çekmeden rahat bir şekilde atlatmıştık. Şimdi 2023’te ufak tefek sıkıntılar yaşandı ama bu da bolluktan kaynaklandı. Tabi üretimin darlığında da bolluğunda da bazı sıkıntılar yaşanabiliyor. Önemli olan her iki süreçte de gerekli tedbirlerin alınması ve sürdürülebilirliğin sağlanması. Bu sen en son verilerimize göre 21,8 milyon ton bir buğday rekoltesi elde edildi. Böylelikle fiyatlardaki olumsuzluklar dengelendi. Olukça verimli bir sezonu geride bırakmış olduk” ifadelerini kullandı.

TOBB BORSALAR KONSEY BAŞKANI ÇEVİK

Son üç yılda hububat sektörünün üretiminde ve ticaretinde önemli gelişme risklerin yaşandığına vurgu yapan TOBB Borsalar Konsey Başkanı Hüseyin Çevik, “Pandemi, iklimsel kuraklık, Rusya-Ukrayna Savaşı ile hububatın önemi arttı. Emtia fiyatlarındaki belirsizlik ve üretime bağlı olarak piyasalar ciddi derece sarsıldı. Ülkemiz açısından ise hububat, bitkisel ve hayvansal üretimimizin omurgasını oluşturmakta. Bunun öneminden dolayı değişen ve gelişen koşullar karşısında yerinde ve zamanında yapılan fevkalade tedbirlerle üretim ve ticaret sürmüştür. Üretimden yana politikalar, üreticilere verilen hazine destekleri, TMO’nun piyasayı regüle görevini yerinde ve zamanında yapması süreci en az zararla atlatmamızı sağlamıştır” dedi.

PANELLER

Açılış konuşmalarının ardından 22023 Yılı Hububat Değerlendirme ve 2024 Yılı Beklentileri Paneli’ne geçildi.

UHK Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr Bayram Sade’nin moderatörlüğünde gerçekleşen ilk panelde,  Bitkisel Üretim Genel Müdür Yardımcısı İhsan Emiroğlu Tarımda Planlı Üretim ve Depremin Bölge Tarımına Etkileri, TMO Alım ve Muhafaza Daire Başkanı Gökhan Gürbüz, TMO Hububat Politikaları ve Sezon Değerlendirmesi, TÜM Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri Sektör Kurulu Başkanı Ahmet Tiryakioğlu, Hububat Mamulleri Dış Ticaretinde Türkiye’nin Durumu ve  UHK Araştırma ve Danışma Kurulu Üyesi Prof. Dr Süleyman Soylu ise Mevcut Ekiliş, Bitki Gelişimi ve Yeni Sezon Beklentileri konu başlıkları altında sunum yaptı.

UHK Başkan Yardımcısı Yaşar Serpi’nin moderatörlüğünü yaptığı ikinci oturumda ise TÜRİB Genel Müdürü Ali Kırali, Hububat Üretiminde ve Ticaretinde TÜRİB’in Rolü ve Etkileri, TUSAF Başkanı Haluk Tezcan Un Sektörünün durumu, Sorunları ve Öneriler, Ticaret Bakanlığı Lisanslı Depo Daire Başkanı Bahar Emre, Lisanslı Depoculukta Yaşanan Gelişmeler, Türkiye Makarna Sanayicileri Derneği Başkanı Aykut Göymen ise Makarna Sektörünün Genel Durumu ve Önerileri konularında açıklamalarda bulundular.

2023 Yılı Hububat Değerlendirme ve 2024 Yılı Beklentileri Paneli Sonuç Bildirgesi (PDF)

Tarım ve Orman Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı, TMO, Ulusal Hububat Konseyi, Gaziantep Ticaret Borsası iş birliği ile 9 Aralık 2023 Cumartesi günü ‘2023 Yılı Hububat Değerlendirme ve 2024 Yılı Beklentileri Paneli’ yapılacaktır.

Bakanlık birimleri, sektör paydaşları ve akademisyenler ile birlikte Gaziantep Ticaret Borsası ev sahipliğinde Gaziantep Şehitkamil Kültür ve Kongre Merkezi’nde yapılacak Panel’e katılımınız bizleri onurlandıracaktır.

Saygılarımızla.

 

Özkan TAŞPINAR	Mehmet AKINCI
Ulusal Hububat Konseyi	Gaziantep Ticaret Borsası
Yönetim Kurulu Başkanı	Yönetim Kurulu Başkanı

 

> Kayıt Formu

Tarım Kanunu’nda belirlenen ulusal tarım politikaları çerçevesinde çalışma yapmak üzere kurulan Ulusal Hububat Konseyi’nin (UHK) Olağan Genel Kurulu Konya Ticaret Borsası ev sahipliğinde yapıldı.
Tarım ve Orman Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürü Dr. Mehmet Hasdemir, TOBB Borsalar Konsey Başkanı Hüseyin Çevik, TÜRKTOB Başkan Yardımcısı ve BİSAB Yönetim Kurulu Başkanı Selami Yazar, ziraat odası başkanları ve UHK üyeleri ve protokol davetlilerinin katıldığı Genel Kurul’da Başkanlığına Özkan Taşpınar, Başkan Vekilliğine Yaşar Serpi, Sayman Üyeliğe M.Namık Köklüsoy ve Yönetim Kurulu Üyeliklerine Mehmet Tabur, Sabahattin Yumuşak, Prof. Dr. Bayram Sade, Selçuk Aydınalp, Hasan Gümüş, ve Murad Bertan seçildi.

Tarım ve Orman Bakanlığı BÜGEM Genel Müdürü Dr. Mehmet Hasdemir,  Bakanlık olarak hububat üretime büyük önem verdiklerini belirterek, ülke ihtiyacının karşılanması, mamul madde ihracatında kullanılan hammaddenin yurtiçinden temini için projeler ürettiklerini belirterek, en büyük desteği hububata verdiklerinin altını çizdi. Tarım paydaşlarıyla her zaman koordineli çalıştıklarını, pandemi yakın coğrafyadaki savaşlara rağmen sürdürülebilir bir hububat üretimi için her türlü önlemi aldıklarını, teşvikleri arttırdıklarını ifade ederek, UHK’nin çalışmalarını önemsediklerini belirtti.

Ev sahibi olarak konuklara hitap eden TOBB Borsalar Konsey Başkanı ve Konya Ticaret Borsası Başkanı Hüseyin Çevik, tarım ve tarımsal ticaretin ihmal edilemeyecek kadar önemli bir sektör olduğunu belirterek, günümüzde tarım ve gıda güvenliğinin, dünyanın da en önemli sorunlarından biri olarak karşılarına çıktığının altını çizdi. Çevik, tarımı bir zenginlik kaynağı olarak ekonominin sağlam ve sağlıklı bir halkası haline getirmenin Türkiye’ye büyük bir ekonomik ve politik avantaj getireceğini söyledi. Bunun için UHK’nin çalışmalarını hep desteklerini ifade etti.

Genel kurulda bir konuşma yapan Ulusal Hububat Konseyi Başkanı Özkan Taşpınar, salgın kaynaklı sorunlar; gıda arzı, temini ve fiyatları üzerindeki baskısını sürdürürken, şubat ayında Rusya-Ukrayna savaşının patlak vermesi mevcut sorunları derinleştirirken, yeni sorunları beraberinde getirerek gıda güveliğini çok daha karmaşık hale getirdiğini belirterek “Salgın kaynaklı sorunlara ek olarak Rusya-Ukrayna savaşının gıda güveliğini tehdit edici boyuta ulaşması; Rusya ve Ukrayna’nın birçok temel gıda ürününün küresel tedarikçi olmasından, özellikle Rusya’nın doğal gaz ve gübre üreticisi ve tedarikçisi olması ve tedarik sorunları ve kısıtlama kaynaklı fiyat artışlarından, Ukrayna’da ürünlerin bu sezonda ve muhtemel gelecek sezonlarda bakım ve hasat sorunları kaynaklı üretim düşüşünden, lojistikte aksama, gıda tedarik zincirinde sıkıntılar, limanların, kritik önemdeki ticari işletmelerin kapanması gibi nedenlerden kaynaklanmaktadır. Kriz ortamlarında toplumların ve bireylerin davranışlarında panik ya da aşırı itiyat gibi sebeplerle değişiklikler olmakta; ülkelerin buğday gibi temel ürünlerde ihracat kısıtlamasına ya da yasaklamasına gitmesi ile bireylerin stoğa yönelmeleri zaten karmaşık olan gıda güvenliği sorunun çok daha dramatik hale getirmektedir. Sıralanan bu sorunlar yıllardan beri globalleşmenin hâkim olduğu başta buğday olmak üzere temel ürünlerde alınan önlemlere rağmen kaçınılmaz olarak ülkemizi de etkilemiştir. Tüm bunların sonucu olarak ithal edilen buğdayın tonu 420 doları aşmış, iç piyasada buğday fiyatı ortalama 6,0 TL/kg’a yükselmiştir.  Petrol, doğalgaz, elektrik, gübre ve zirai ilaç gibi temel girdi fiyatları tüm Dünya’da olduğu gibi, belirgin dışa bağlılık sebebi ile katlanarak artmıştır.” dedi.

Yaşanan gıda krizinin önümüzdeki yılarda da etkisinin değişen oranlarda sürebileceğinin ön görülmesine göre; Türkiye’de bu etkinin buğday gibi temel ürünlerde kontrol edilebilmesi için bazı tedbirlerin alınmasının kaçınılmaz ve hayati olduğunun önemine değinen Taşpınar, “Bunlar; TMO’nun elinin güçlendirilmesi için belirlenecek taban fiyatının, haftalık gözden geçirmesi, piyasayı regüle edebilmek için TMO’nun stok düzeyini oldukça yükseltecek tedbirler alması, üretimdeki maliyet yükünü hafifleterek üretimin sürdürülebilirliğini sağlamak üzere, 2022-2023 yılı için mazot, gübre, tohum desteğinin ve geçici verilen destekler de kalıcı hale getirilerek dekara 116 TL’den 230 TL’ye çıkarılması, kiloya verilen 10 kuruş olan ürün desteğinin 25 kuruşa çıkarılması, tarım sigortasının zorunlu hale getirilmesi, şeklinde özetlenebilir.” dedi.

Taşpınar sözlerine şöyle devam etti, “Uzun yıllar verileri göz önüne alındığı zaman Ülkemizde 20 milyon ton verim elde edilmekte idi. 2022 hasat mevsiminde de Buğday üretiminin uzun yıllar düzeyinde ve geçen yıla göre %17,6 artışla 20 milyon ton olacağı tahmin edilmektedir.”

Ulusal Hububat Konseyi olarak kurullarında sektörün tüm paydaşlarının temsil edildiğini ve alınan kararların istişare ile alındığını belirten Taşpınar, hububat üretiminin arttırılması ve sürdürülebilir bir hale getirilmesi için karar alıcılarla, tarım paydaşlarıyla ve üreticilerle sürekli iletişim halinde olduklarının altını çizdi. Yeni dönemde UHK kurullarındaki değerli çalışma arkadaşlarıyla proaktif bir çalışma dönemi yaşayacaklarını belirten Taşpınar, genel kurula katılan ve destek veren herkese teşekkür ederek, bereketli bir harman sezonu diledi.

UHK SEÇİM SONUCUNA OLUŞAN KURULLAR ŞÖYLE OLUŞTU;

MECLİS
ALİ SÜRÜCÜ
Prof. Dr. S. AHMET BAĞCI
MURAT YAĞIZ
HALUK TEZCAN
KAMİL ADEM
MUSTAFA YILMAZKART
RAMAZAN HIDIROĞLU
MUSTAFA NURİ ÇOMU
KEMAL UFLAZ
ÖMER ZEYDAN
GÜRKAN GÜREL
EKREM ÇAVAŞ
RIFAT KAVUNEKER
Dr. FATİH ÖZDEMİR
Dr. MEHMET HASDEMİR

YÖNETİM
ÖZKAN TAŞPINAR (BAŞKAN)
YAŞAR SERPİ (BAŞKAN VEKİLİ)
M.NAMIK KÖKLÜSOY (SAYMAN)
SABAHATTİN YUMUŞAK
Prof. Dr. BAYRAM SADE
MURAD BERTAN
MEHMET TABUR
HASAN GÜMÜŞ
SELÇUK AYDINALP

YÖNETİM YEDEK
FEDAİ CANIM
RUHİ BADEM
MEHMET KAVUN
RAMAZAN ÖZKILIÇ
MESUT OKYAY
OĞUZ ÖZMEN
AHMET DURAN BALSUYU
NİZAMETTİN SARI
AHMET FARUK ARSLAN

DENETLEME KURULU
MUSTAFA ÇEVİK
MURAT AKBULUT
HAKAN ÖZDEMİR

DENETLEME KURULU YEDEK
MUSTAFA AYDAR
R.ZAFER ARISOY
FATİH OKUMUŞ

ARAŞTIRMA VE DANIŞMA KURULU
Dr. VEYİS YURTKULU
ATİLLA AZKUR
ERDEM ERTEKİN
ŞEVVAL CENGİZ
OSMAN NURİ HEKİMOĞLU
Prof. Dr. ALİ TOPAL
Prof. DR. SÜLEYMAN SOYLU
CELİL ÇALIŞ
İSMAİL SAYIM

Toprak verimi düşüren ve topraktaki canlıları öldüren anız yangınları ile mücadele son yıllarda devletin de politikası haline geldi. Anız yakanlara bir taraftan Türk Ceza Kanunu’nun ilgili maddelerince cezai işlem uygulanırken, uzmanlar da çiftçileri anız yakmamaları konusunda çağrıda bulunuyor.

Ulusal Hububat Konseyi (UHK) Başkan Yardımcısı Yaşar Serpi, anız yakanlara uyarılarda bulundu.

Türkiye topraklarının genel olarak organik maddece zayıf olduğunu belirten Serpi, hububat kaldırıldıktan sonra toprağa karışan anızın, toprak organik yapısını güçlendirdiğini belirtti. Tarım alanlarının gelecek nesillere sağlık şekilde bırakılması gerektiğinin altını çizen Serpi, anız yakmanın hem ülke hem çiftçi ekonomisine zarar verdiğinin altını çizdi.

Türkiye’de tarım yapılabilir yaklaşık 24 milyon hektarlık alanın yaklaşık yarısında tahıl ekimi yapıldığını, tahıl ekilen alanların da yüzde 90’ında buğday ve arpa ekimi yapıldığını belirten UHK Başkan Yardımcısı Yaşar Serpi, anız yangınları için en büyük sorunun da buğday ve arpa ekim alanlarında oluştuğunu açıkladı. Serpi açıklamasına şöyle devam etti; “Türkiye’de bundan 50 yıl önce yüzde 60’lar seviyesinde olan anız yangınları, son yıllardaki çiftçi eğitimleri ve bilgilendirme çalışmaları ile yüzde 10’lara kadar düşmüştür. Bu iyi bir gelişme olmakla birlikte tamamen ortadan kaldırılması gereken milli bir meseledir. Anız yakma, bu eylemin gerçekleştirenleri tarafından kısa sürede faydalı olduğu iddia edilecek kadar düşünülmeden gerçekleştirilen felaket ve gerçek bir çevre sorunudur. Özellikle ülkemizde makineli tarım ve beraberinde gelen ikinci ürün elde etme isteği ile nadası ortadan kaldıran münavebe sistemi gibi son 50-60 yılda gerçekleşen tarımdaki yapısal değişiklikler ile yakın geçmişte gündeme gelmiştir. Bu nedenle hasat artığı sap ve köklerin doğal yollardan toprağa karışması veya çürüyerek humusa dönüşmesi için gereken süre ortadan kaldırılmak istenmektedir. Hasat işlerinin hızlandığı dönemlerde, biçerdöverlerle hasat yapılan alanlarda biçim boyunun yüksek tutulması, bu alanları anız yakma için potansiyel tehlike alanı yapmaktadır. Bunun en önemli nedeni, üreticilerimizin bir sonraki ekecekleri ürün için zahmetsiz tarla hazırlığı yapmaktan kaynaklanmaktadır. Bir kısım üreticilerimizde tarlasındaki hastalık ve zararlıların yakmak suretiyle yok olacağını düşünmesinden kaynaklanmaktadır. Fakat anız yakma çok sayıda olumsuz duruma yol açılmaktadır. Topraktaki organik madde,  yüzeye yakın kısımda bulunan yararlı mikroorganizmalar yok olmaktadır. Toprak, su ve rüzgar erozyonuna daha hassas bir duruma gelmektedir. Yangınla birlikte çevredeki orman, meyve ağaçları, çalılar, telefon ve elektrik hatları, yerleşim yerleri ve toprak üstü canlıları zarar görmekte, demir ve kara yolu ulaşımı tehlikeye düşmekte,  aynı zamanda çevre ve hava kirliliğine yol açmaktadır. Yanan anızın, hem toprak üstü canlılarına hem de anız artıkları ile beslenen yaban hayvanlarına zarar vermesi sonucu doğal denge bozulmakta, toprak yüzeyinde belli bir derinlikteki verimli katmanın kaybedilmesine neden olmaktadır. Toprak oluşumu çok uzun süreler alan bir işlemdir. Bu işlemin doğal faktörlerle gelişmesi; su rüzgar gibi etkenleri içerisinde barındırır ve milyarlarca yıl alır. 10 ila 20 cm kalınlığındaki verimli bir toprak tabakasının oluşması binlerce yıl alırken bu tabakanın erozyon sonucu yok olması sadece seneler sürmektedir.”

Anız Yakmanın Cezası Var

Anız yakma ile ilgili cezaların yetersiz kaldığını belirten Serpi şunları söyledi “Cezaların caydırıcılığı arttırılmalıdır. 2020 yılında anız yakanlara Çevre ve Şehircilik Bakanlığının 31 Aralık 2019 tarih ve 30995 sayılı resmi gazetede yayınlanan 2020/1 Nolu Tebliğ’inin, ” 1″ bendinde “Anız yakanlara her dekar için 73,68 TL idari para cezası verilir. Anız yakma fiilinin orman ve sulak alanlara bitişik yerler ile meskun mahallerde işlenmesi durumunda ceza beş kat arttırılır.” hükmü yer almaktadır.”

İslam Canlıya Eziyeti Yasaklar

Din adamlarının anız yakmanın haram olduğunu beyan ettiklerini belirten Serpi, anız yakmanın geleceği yakmak olduğunu söyleyerek, “Bir hayvanın keyfiyen öldürülmesi ile yakılan anızda ölen binlerce canlının durumu aynıdır. Anızla birlikte aynı zamanda binlerce canlının yakılması vahşettir, büyük günahtır. Hz. Muhammed “Yerdekilere merhamet etmeyene, göktekiler merhamet etmez” buyurarak, etrafımızdaki canlılara hangi gözle bakmamız ve nasıl davranmamız gerektiğini bize göstermektedir. Anız yakılması gibi çağdışı bir uygulamadan vazgeçilmesi gerekir” dedi.

Anız Yangınları, Gıda Güvenliğini Tehdit Ediyor

Anız yangınlarının önüne geçmek, işini düzgün yapan üreticilerimizi kollamak ve ödüllendirmek için azami dikkat gösterilmesi gerektiğini belirten Serpi, anız yangınlarının geleceğimiz ve gıda güvenliğimiz açısından son derece önemli bir tehdit olduğunu söyledi.

Serpi, “Anız yakma gibi çağdışı uygulamalara son verilmesi, çiftçiye yeni önerilerinin sunulmasını zorunlu kılmaktadır. Anız yakmanın zararları konusunda çiftçilerimiz, yeterli ve doğru bilgiyle buluşturulmalıdır. Tarımsal desteklerden çiftçilerin faydalanabilmesi için anız yakmama koşulu getirilmelidir. Anız yakmayan çiftçilere daha yüksek miktarda destek verilmelidir.” dedi.

Ulusal Hububat Konseyi (UHK) Yönetim Kurulu Üyesi ve KTO Karatay Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Bayram Sade, tarımdaki verimlik ve yüksek maliyete neden olan topraktaki organik madde eksikliğinin; “Organik Madde Seferberliği” ile çözüme kavuşturulabileceğini açıkladı.
Topraktaki canlılığın birçok bileşenin bulunmakla birlikte, ana bileşenin organik madde olduğunun altını çizen Sade, organik madde miktarının sınır değerin altında düştüğü toprakların canlılığının da o oranda azaldığını, yapısının ve unsurlar arasındaki dengenin bozulup ‘Ölü toprak’ olarak adlandırıldığını belirtti.
İdeal bir toprağın yüzde 5’inin organik madde olması gerektiğini belirten Rektör Sade; “Bu ideal yapıya Türkiye’nin içinde bulunduğu iklim kuşağında ulaşılması zor olduğundan hareketle, organik madde yeterliliği olarak yüzde 3 kabul edilmektedir. Ancak ülkemizin birçok tarım bölgesinin kurak iklim kuşağında olması, hasat artıklarının yok edilmesi, organik gübrelerin tarımsal üretim dışı kullanılması, yanlış toprak işleme gibi nedenlerle organik maddenin çoğunlukla yüzde 2’nin altında, hatta yüzde 1’in olması sıklıkla karşılaşılan bir durumdur. Ülkemiz tarım topraklarının önemli bir düzeyinde organik madde miktarı yetersiz düzeyde olup, bu durum önemli verimlilik sorunlarını beraberinde getirmektedir. Anızlar ve hasat artıkları değerli organik madde kaynaklarıdır. Bu değerli artıklar farklı gerekçelerle yakılıp, yok edilebilmektedir. Bu işlemle hem de birçok ek zararlara sebep olmaktadır. Bunların yanında sık işleme, devirme ve parçalama gibi toprak işleme yöntemleri aşırı havalanma sonucu topraktaki organik materyalin hızlı parçalanmasına ve organik maddenin hızla tükenmesine neden olmaktadır.” dedi.
Prof. Dr. Bayram Sade, verimliliğin ana unsuru olan organik madde ile ilgili yapılması gerekenleri de şu şekilde ifade etti:
“Böylesine tarımı etkileyen ve verimlilik sorunu oluşturan, yüksek maliyete neden olup, ekonomik üretimden uzaklaştıran bir konunun; kamu, belediyeler, özel sektör, sivil toplum örgütleri ve diğer tüm ilgili kurum ve kuruluşların dahil olacağı “Organik Madde Seferberliği” ile ele alınacak bir yaklaşımla çözüme kavuşturulabilir.
Tarım ve Orman Bakanlığınca uygulanan organik gübrelere ve mineral katkılı Organik gübrelere verilen destekler artırılarak devam ettirilmelidir.
Anız yakmanın zararları ile ilgili eğitim çalışmaları yürütülmesi, sap parçalayıcıların desteklenmesi ve hukuki müeyyidelerin tavizsiz uygulanması önemlidir. Hasat artıklarının mutlaka tarlada kalması sağlanmalıdır.
Kök kanallarının muhafazası, toprak yapısının korunması, organik madde parçalanmasının hızlandırılmaması için; doğrudan ekim, azaltılmış toprak işleme, dikey toprak işleme gibi aynı zamanda toprağı koruyucu yöntemlerin yaygınlaştırılması üzerine çalışılmalıdır. Toprağı deviren ve parçalayan ekipmanlar yerine bu tür ekipmanların daha güçlü desteklenerek kullanımları özendirilmelidir.
Farklı kök sistemi, yetiştirme istekleri ve konukçuları olan bitkilerin art arda ekilmesi şeklinde ifade edilen münavebe toprak organik maddesinin korunması ve verimlilik açısından önemlidir. Desteklerin münavebe şartına bağlanması uygulanması geliştirilerek devam ettirilmelidir.
Üreticilerin özellikle hayvan gübrelerini olgunlaştırmalarını sağlayacak sistemleri kurmalarını sağlayacak programlar uygulanmalı, olgunlaştırılmış gübrelerinin tarım topraklarına katkılarının çok daha büyük olacağı gerçeği benimsetilmelidir.
Organik gübre dağıtıcı ekipmanın daha çok üretici örgütleri aracılığı ile desteklenmesi ve kiralama yolu ile üreticilerin kullanımına sunulması ekonomik ve uygulanabilir bir program olarak kurgulanmalıdır.
Ana ürünlerin arasında kışlık ya da yazlık yeşil gübre bitkilerinin ekilmesi ve çiçeklenme döneminde toprağa karıştırılması özendirilmelidir.
Her üreticinin evsel ve çiftlik organik artıklarını olgunlaştıracakları kompost çukuruna sahip olması özendirilmeli, geri dönüşümün organik gübre olarak tarlaya olması yönünde programlar uygulanmalıdır.
Hayvancılığı yoğun yapan işletmelerin efektif biyogaz tesisine sahip olması ve enerji elde edildikten sonra kalan organik atığın tarım toprakları ile buluşturulması programları desteklenmelidir.
Şehir çevrelerinde yoğunlaşan tavukçuluk işletmelerinin gübreleri belediyeler organizasyonunda toplanmalı ve kurulan tesislerde olgunlaştırıldıktan sonra tarım toprakları ile buluşturulması yoluna gidilmelidir.
Sıfır atık projeleri her il ve ilçede yaygınlaştırılarak, atıkların kaynağında ayrıştırılması, kurulacak tesislerde organik atıkların olgunlaştırılması, zararlı unsurlardan arındırılması ve minerallerle de zenginleştirilerek organik gübre haline getirilmesi projeleri programlanmalı, bu projelerde belediyeler aktif görev almalıdırlar.”