‘Ulusal Hububat Konseyi 2024 Mısır ve Buğday Kongresi’ Adana Ticaret Borsası ev sahipliğinde T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı, T.C. Ticaret Bakanlığı ve NİSAD katkısı ile yapıldı.
Kongreye T.C. Tarım ve Orman Bakanı İbrahim YUMAKLI katılım sağlayarak, üretim planlaması, yeni destekleme modeli, TARSİM kapsamında tarım sigortası ve gelir kaybı sigortası, Ülke Tarım Sektörünün durumu, tarımsal dış ticaret, verilen tarımsal destekler, Ar-Ge ve inovasyon çalışmaları, lisanslı depoculuktaki gelişmeler, TMO’nun alım politikaları ve yeni sezona hazırlık ile ilgili ayrıntılı bilgilendirme ve değerlendirmelerde bulundu.
Bakan Yumaklı: “Bu ülke, üretim planlamasını bu seferde ıskalamamalı”
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, tarımsal üretim planlamasının önemli olduğunu belirterek, “Bu ülke üretim planlamasını bu seferde ıskalarsa çok büyük kayıp olur. Üretim planlaması başlığında yapılacak olan bu çalışmaların başarılı olması sektörle birlikte omuz omuza çalışmasından geçer. Dünyada söz söylenecekse bu konuda ki güçlü yanımızı masaya koyacak bir sonuca ancak böyle ulaşabiliriz” dedi.
Açılışta konuşan Adana Ticaret Borsası Başkanı Şahin Bilgiç, mısır ve buğdayın Çukurova için çok önemli hububat ürünlerinden birisi olduğunu belirterek desteklemelerle ekim alanlarının artabileceğini söyledi.
TOBB Borsalar Konsey Başkanı Hüseyin Çevik, bitkisel üretimin, su kaynaklarının ve ülke ihtiyacının gözetilerek tüketim, ihracat ve benzeri parametrelerle planlanması gerektiğini belirterek; desteklemelerin dünyayla rekabet edebilecek şekilde gerçekleşmesinin önemini aktardı.
Ulusal Hububat Konseyi Başkanı Özkan Taşpınar konuşmasında, Türkiye’nin tarıma atfedilen değerle uyumlu atılımlar göstererek, sektörel gücünü giderek artırdığını belirterek, şunları söyledi; “Ulusal Hububat Konseyi, sektörün tüm paydaşlarını temsil eden ve bünyesinde barındıran ender örgütlerdendir. Sorumluluğu gereği dinamik bir süreç yürütmektedir. Bu sebeple gündemde olan ya da olması gereken tüm konulara hızlı reaksiyon göstermekte, öncelikle bunlarla ilgili hazırladığı rapor ve çalışma dosyalarını Bakanlığın ilgili kurumlarına iletmekte, akabinde kamuoyunun bilgi ve dikkatine sunmaktadır.
Tarım stratejik sektör iken tahıllar bu sektörün temelini teşkil etmektedir. Ülkemiz tahıl ve tahıla dayalı ürün ihracatında da dış ticaret fazlası vermekte olup, un ihracatında geçen yıl 3,6 milyon ton ile dünya ihracat birinciliği egale edilmiş, benzer başarılar makarna, bulgur, bisküvi gibi ürünlerin ihracatında da gerçekleşmiştir (toplam 5.5 milyon ton civarı ihracat, 7,5-8,0 milyon ton civarı buğday karşılığı) Ülkemizin konumunun önemli tahıl üretim ve ticaret merkezi olan Karadeniz’e yakınlığı kaynaklı lojistik avantajlar da eklenince, uygun hammadde temin edip, işleyip mamul olarak ihraç etme potansiyeli artmaktadır. Bu anlamda dahilde işleme kapsamında hammadde ithal edip, işleyip mamul olarak satışı ticaretin genel kuralı ile de bağdaşmakta olup, hep örnek gösterilen Hollanda’nın tarımsal ürün ihracatındaki başarının sırrı ile uyumludur. Bunu klasik ithalat olarak görüp, her platformda Türkiye buğday ithal ediyor söylemleri ticaretin kuralları ve gerçeklerle uyuşmamaktadır.
Bu sezon 7,5 milyon hektara ulaştığı öngörümüz mevcut olup, bu trendi stratejik olan bu üründe kendine yeterlilik ve sürdürülebilirlik açısından son derece önemli görmekteyiz. Tüm iklim parametreleri birlikte değerlendirildiğinde buğday rekoltesinin geçen yılın altında, uzun yıllar üretim düzeyinin üzerinde 20,2-20,5 milyon ton bandında gerçekleşeceği tahmin edilmiş olup, ülke ihtiyacını karşılayacak düzeyde olduğu değerlendirilmiştir.” dedi.
Adana Valisi Yavuz Selim Köşger ise buğday ve mısırın tarımsal üretimde en önemli ürünlerden birisi olduğunu, Adana’nın da temiz ve güvenilir gıdaya ulaşmasında ülkenin sigortası olduğunu aktardı.
“Gıda güvenliğinde sorun yaşamadık”
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, pandemi döneminde birçok ülkenin gıda güvenliği açısından sorun yaşadığını belirterek, “Ülkelerin gıda ile ilgili konularda acaba ben üretemediğim herhangi bir gıda ürününü nasıl temin ederim diye düşündüğü bir dönemde bizler o dönemi diğer ülkelere göre daha rahat geçiren bir ülke olarak belki de bunun önemini ya da etkisini hissedememiş olabiliriz. Ancak Türkiye’nin son 22 yılda oluşturmuş olduğu çok ciddi altyapı bu sorunları bizim herhangi bir şekilde hasar almadan atlatmamıza sebep oldu. Ben bu ülkenin hem bakanı, hem de evladı olarak bütün bu hazırlığı ve yapıyı hazırlayanlara teşekkür ediyorum” dedi.
“Üreticilerimizin alın teri ve emeğini koruyan TARSİM’dir”
Son 22 yılda çiftçileri üretime teşvik etmek adına 1 trilyon 625 milyar lira destek verildiğini aktaran Bakan Yumaklı, “22 yılda ülkemizdeki çiftçilerimizi üretime teşvik etmek için 1 trilyon 625 milyar lira destek verildi. TARSİM’den bahsetmek istiyorum. Hakikaten neden ilgi gösterilmediğini anlamadığım bir durum var. Ancak bazı politikaları uygulamak için sigorta şart. Şimdiden söyleyeyim, üreticilerimizin alın teri ve emeğini koruyan TARSİM’dir. Geçtiğimiz yıl sadece Konya’da pilot proje olarak uygulanan sigorta bütün ülkeye örnek oldu. Bu konuya ilgi gösterelim. Ürününü ektikten sonra tam 1 yıl bekleyip hasat edecekken emeği zayi olan birisinin her seferinde devlete dönüp tazmin istemesi sürdürülebilir bir şey değildir. Sigorta konusu çok önemlidir. Bu konuda sigorta vardır. Bilgi isteyen, kafasında soru işareti olanlar bizlerle iletişime geçsin” ifadelerini kullandı.
“137 milyon ton üretimle rekor kırıldı”
Bitkisel üretimde geçen sene 137 milyon tonluk rekor kırıldığını vurgulayan Yumaklı, “Yaptığımız regülasyon faaliyetlerinden bahsedeyim. Ürün alım politikaları devleti yanında gören etkenlerden olmuştur. AR-GE çalışmaları ve inovasyon bu altyapının hazırlanmasında önemli başlıklar. Bitkisel üretimde 137 milyon tonluk rekor kırıldı. 2022 bu rakam 129 milyon tondu ama 2023’de 137 milyon tona çıktı. Bu başarıları makro göstergelerde teyit etmiş oluyor. Son 21 yılın 16’sında tarım sektörü büyüme gösterdi. Dünyada ilk 10 ülke arasındayız. Türkiye’de tarım bitti, öldük, mahvolduk artık şuraya muhtacız gibi söylemler hiçbir temeli olmayan bazı hezeyanların bu Türkiye’nin üreticisi olan üreticilere hakarettir. Biz ülke olarak niye halen kendimizi olması gerektiği yerde veya olduğu yerde görmemekte ısrar ediyoruz bu da sorulması gereken soru” diye konuştu.
“Ülkenin nüfusu 105 milyona ulaşacak”
Geçen sene tarım sektörünün 31 milyar dolarlık ülkeye döviz kazandırdığını vurgulayan Bakan İbrahim Yumaklı, daha sonra şunları söyledi:
“Geçen sene 2 bin 200 çeşit ürünümüzü 212 ülkeye ve bölgeye ihraç etmişiz ve 31 milyar dolarlık tarımsal üretim ihracatına sahip olup döviz kazanımını ülkeye getirmişiz. Elbette öncelik bizim ülkemizin ihtiyaçları. 2050 yılında bu ülke 105 milyona ulaşacak. Turist sayımızın da şuanda 60 milyonlar civarında ve 100 milyona ulaşması bekleniyor. Bizler şuanda sahip olduğumuz avantajları daha da ileriye götürebilmek için hangi politikayı takip etmemiz gerekir, devletimizin bütüncül bakışında tarım sektörü nerede olacak konusuna biz şu cevabı veriyoruz. Bundan sonraki dönemde tarım sektörü 5 ana kaide üzerinde hareket edecek. Sürdürülebilir bir şekilde, verimli, kaliteli ve kayıtlı bir şekilde tarım yapacağız. Ayrıca sektöre yatırım yapılacak. 2023 yılından itibaren bütün uygulamalarımızı bunlara yönlendirmiş durumdayız. Örneğin Çiftçi Kayıt Sistemimiz (ÇKS) yüzde 65’ler seviyesinde. Bunu arttırmak için karşımıza çıkan hususları düzenleyerek gidiyoruz. Halen kaydı olmayan ancak ekilen alanlar var. Bu hazine arazileriyle ilgili de çalışmayı bitince yüzde 80’lerin yakalanması içten bile değil.”
“Buğday ve mısıra 182 milyar lira destekleme verildi”
Türkiye için buğday ve mısırın önemli bir yeri olduğuna dikkat çeken Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, “Buğday ve mısır insanımızın temel gıda ham maddesi ve hayvan yemi olarak en önemli girdi kalemi. Buğday ve mısır üretiminin ülkemizde ayrı bir değeri var. Bu kapsamda da 6 farklı kategoride bu ürünlere destekleme verdik. Son 22 yılda buğday ve mısıra verilen destek miktarı 182 milyar lira. Kırsal kalkınma kapsamında çiftçilerimize desteklerimiz devam ediyor. Lisanlı depoculuğun hakikaten sektörün gelişmesinde katkısı var. Bugüne kadar 3.4 milyar lira lisanslı depoculuğa aktarılmış durumda. Lisanlı depo kapasitemiz 10 milyon ton. Yıl sonuna kadar 2.3 milyon ton daha ilave edilecek. Bu yetmez tabi, yatırımları desteklemeye devam edeceğiz” şeklinde konuştu.
“Tarımsal üretimi ıskalamamalıyız”
Tarımsal üretim planlamasının Türkiye için önemine vurgu yapan Bakan Yumaklı, daha sonra şunları kaydetti:
“Buğday ve mısır en önemli üretim planlamasını oluşturuyor. Çok iyi yasal düzenlemeler yapabilirsiniz. Kanunlar, yönetmelikler yapabilirsiniz ancak bunlar tek başına yetmez. Devletin düzenlemelerine sizlerin desteği gerekir. Bu düzenlemelerin tamamını sizlerle konuşarak yaptık ama bundan sonra da hep beraber olacağız. Bu ülke üretim planlamasını bu seferde ıskalarsa çok büyük kayıp olur. Üretim planlaması başlığında yapılacak olan bu çalışmaların başarılı olması sektörle birlikte omuz omuza çalışmasından geçer. Herkesin ülkemizin kaynaklarını en iyi şekilde kullanması lazım. Bizleri gıda güvenliği açısından hep güvenli alanda tutacak ve bu güçlü pozisyonumuzla dünyada söz söylenecekse bu konuda ki güçlü yanımızı masaya koyacak bir sonuca ancak böyle ulaşabiliriz. Yeni destekleme modeli elbette üretim planlamasının en önemli ayaklarından bir tanesi. Şuanda bunu kurumlarımızla konuşmaya devam ediyoruz. Amacımızın üreticilerin rekabet gücünü arttırmak. Birbiriyle bağımsız, birbiriyle kopuk hiçbir şey yapmak istemiyoruz.”
“Suyu merkeze almalıyız”
Türkiye’nin su problemi yaşamaya aday bir ülke olduğuna dikkat çeken Tarım ve Orman Bakanı Yumaklı, “Su problemi yaşamaya aday bir ülkeyiz. Suyu merkeze alarak üretim planlaması yapmak durumundayız. Bütün kaynaklarımız buna doğru yönlenmediği sürece kısıtlı olan bu kaynakları efektif kullanmazsak sonuç alamayız” diye konuştu.
“Buğday fiyatları açıklanacak”
Buğday fiyatlarının en kısa sürede açıklanacağını aktaran Bakan Yumaklı, “Fiyat açıklanması talebini biliyorum. İnşallah önümüzdeki günlerde fiyatları netleştirip açıklayacağız. Çiftçimizin, üreticimizin alın terini her zaman için koruyacağımızı söylemek istiyorum” dedi.
“Yeni normallere alışmalıyız”
Son 53 yılın en sıcak Aralık-Ocak ve Nisan aylarının yaşandığını belirten Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, “Bunlar artık olağanüstü işler değil, yeni normallerimiz böyle olacak. Önümüzdeki yıllarda bu şekilde yaşadığımız ay sayısı daha fazla olacak. İç Anadolu’daki hububat verimini etkilediğini biliyoruz ama inşallah çok sorun olmayacak. Kalite açısından çok büyük bir problem raporlanmadı. Yaklaşık 21 milyon tonluk bir rekolte bekliyoruz buğday için. Mısırda da 8.5 milyon tonluk rekolte bekliyoruz” ifadelerini kullandı.
Öte yandan Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, sosyal medyada çıkan ‘Toprak Mahsulleri Ofisi’nin 1 kilogram dahi mal alacak yeri yok’ söylemlerinin gerçeği yansıtmadığını, hazırlıkları yaptıklarını ürünleri alacaklarını söyledi.
Konuşmaların ardından Ulusal Hububat Konseyi Başkanı Özkan Taşpınar ve Adana Ticaret Borsası Başkanı Şahin Bilgiç, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’ya hediye takdim etti.
Kongreye; Bakan Yardımcısı Sn. Prof. Dr. Ahmet Gümen, Çukurova Üniversitesi Rektörü Sn. Prof.Dr. Meryem Tuncel, TMO Genel Müdürü Sn. Ahmet Güldal, Bitkisel Üretim Genel Müdürü Sn. Uğur Erdem, Adana Ticaret Borsası Meclis Başkanı Sn. Osman Bağış, Adana Ticaret Borsası Yönetim Kurulu ve Meclisi Üyeleri, UHK Yönetim Kurulu Üyeleri, ülkemizin dört bir yanından sektör temsilcileri olmak üzere 300’ün üzerinde kişi katılım sağladı.
Kongrede 3 oturum halinde, 14 bildiri sunulmuş, ilgili sektörün tamamının temsili ile gerçekleşmiştir.
- OTURUM: Mısır Üretimi ve Endüstrisi
Moderatör Şahin BİLGİÇ/ Adana Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı
– Mısır; Nişastadan Daha Fazlası (İsmail BAŞARAN / Nişasta Sanayicileri Derneği Başkanı)
– Mısır Üretiminde Yıllara Bağlı Değişim ve 2024 Beklentileri (Prof. Dr. Süleyman SOYLU / UHK Araştırma Danışma Kurulu Üyesi)
– Üreticinin Gözünden Mısır (Hakan YÜZER/ Sunar Grup)
-Yem Sektörü ve Mısır (Nuri BÜYÜKSELÇUK / Türkiye Yem Sanayicileri Birliği YKÜ)
-Mısır Atıklarının Endüstride Ürüne Dönüşüm Potansiyeli (Prof. Dr. Mehmet HAMURCU / Konya Teknokent Yönetim Kurulu Başkanı)
- OTURUM: Mısır ve Buğday Piyasaları, Depolama ve Ticareti
Moderatör Yaşar SERPİ / UHK Yön. Kur. Başkan Yardımcısı
– Küresel Gelişmeler ve Tahıl Piyasalarına Etkileri (Dr. Eren Günhan ULUSOY / Uluslararası Un Sanayicileri ve Hububatçılar Birliği (IAOM) Avrasya Başkanı)
– Hububat Arz Güvenliğini Tehdit Eden Hususlar ve Çözüm Önerileri (İsmail KEMALOĞLU / İK Tarım Üssü)
– Lisanslı Depoculukta Kapasite, Çeşitlilik ve Mevzuattaki Gelişmeler ile Gelecek Perspektifleri (Bahar EMRE / Ticaret Bakanlığı Lisanslı Depoculuk Daire Başkanı)
– Mısır ve Buğday Ticaretinde ÜPAK Ekseninde Gelişmeler (Esat BİLİCİ / BorsaKonya ÜPAK Yönetim Kurulu Üyesi)
- OTURUM: Buğday Üretimi ve Sektör Analizleri
Moderatör Prof. Dr. M. Sertaç ÖZER/ Çukurova Ün. Gıda Mühendisliği, Gıda Teknolojisi Öğretim Üyesi
– Bölgeler ve Ülke boyutunda 2024 Üretim Yılı Buğday Rekolte Öngörüsü (Prof. Dr. Bayram SADE / UHK Yönetim Kurulu Üyesi)
– Un Sektör Analizi (Haluk TEZCAN / Türkiye Un Sanayicileri Federasyonu (TUSAF) Başkanı)
– Makarnalık Buğday Üretimi ve Değerlendirme (Aykut GÖYMEN/ Türkiye Makarna Sanayicileri Derneği Başkanı)
– Bulgur Sektör Analizi (Faysal SUN / Mardin Bulgur Sanayicileri Derneği Başkanı)
– Makarna Sektör Analizi (Nihat UYSALLI / Makarna Üreticileri ve Sanayicileri Derneği (MÜSAD) Başkanı)
Sunular
- Sn Aykut Göymen TMSD
- Sn Bahar Emre- Lisanslı Depoculuk
- Sn Bayram Sade-2023-2024 Buğday Rekolte Öngörüsü
- Sn Dr. Eren Günhan Ulusoy
- Sn Esat Bilici-ÜPAK
- Sn Faysal Sun -Bulgur Sunumu
- Sn Hakan Yüzer- Sunar Grup
- Sn İsmail Başaran – Nisad Presentation
- Sn İsmail Kemaloğlu Presentation
- Sn Mehmet Hamurcu- Mısır Koçanı
- Sn Nihat Uysallı – MUSAD
- Sn Nuri Büyükselçuk
- Sn Süleyman Soylu